Öğrenen Gözünden;
Platform: http://www.scientix.eu/
STEM yani bilim, teknoloji, mühendislik ve matematiğin kesişme noktası. Bu alan son yıllarda oldukça popüler bir hal almakta. Dünyada ve ülkemizde bu konuda akademik ve proje yönelimli birçok çalışma gerçekleştiriliyor. Scientix platformu da Avrupa Komisyonu tarafından 2009 yılında başlatılan ve 2016 yılı itibariyle Avrupa Schoolnet in çatısı altında 30 ülkenin eğitim kurumlarınca desteklenen (http://scientix.meb.gov.tr/) herkesin erişimine açık bir platformdur.
Konumuzla ilgili olan öğretim tasarımı kısmı ise herhangi bir STEM çalışmasından farklı olarak STEM e olan farkındalığın artması, öğretmen yeterliliklerinin geliştirilmesi ve Scientix projesinin yaygınlaşması için hazırlanan Scientix Büyükelçilerini yetiştirmeye yönelik bir çalışmayı kapsamaktadır.
2017 yılında üçüncüsü düzenlenen(2009-2017 sürecinde) bu eğitim 4 ana başlıktan oluşmakta. Bu başlıklar de belirtilen takvimdeki tarihlerde gerçekleşmekte ve yine belirlenen tarihe kadar değerlendirme aşamalarının tamamlanması gerekmektedir.
Ana Başlıklar;
- Scientix in detail
- What is Scientix?
- Being a Scientix Ambassador
- Professional development through Scientix
- The Scientix repository of resources and the Scientix Moodle
- Scientix webinars and the Scientix MOOC
- Communication skills
- Copyright and Visual Identity
- How to deliver the perfect presentation
- Social media – or how to reach your audience
- Working with projects
- Working with projects – an introduction
- Basic tools to support online collaboration
Eğitim ve iletişim dili İngilizce ama platform dil konusunda oldukça esnek bir yapıya sahip, oluşturulan dil ekibi ile belirli sayıya ulaşan talep sonucunda eğitsel içerikler istenilen dillere çevrilmekte.
Büyükelçi eğitimleri şu ana kadar 3 defa yapılmıştır. Bu eğitime katılabilmek için ön başvuru formu doldurmak gerekiyor. Ön başvuruda kişisel bilgiler, eğitim ve mesleki deneyimler ile proje hedeflerine yönelik çalışmalar hakkında açık uçlu sorular bulunuyor.
Eğitime yönelik çalışmalar ve paylaşımlar platform üzerinden yapılabilmekte ama genel olarak mail ile iletişim sağlanmaktadır. Eğitimler daha öncede belirtildiği üzere 4 ana başlıkta duyurulmakta. 4 ana başlık her başladığında alt başlıklardaki eğitimlere erişim bağlantısı ve bu erişime girebilmek için bir şifre mail olarak gönderilmektedir. Alt başlıkları ana başlığın başladığı günden son gününe kadar tamamlamak gerekmekte. Tamamlama ise ilgili bağlantıda açılan sayfayı açtıktan sonra sayfa içerisindeki metinlerin okunması, videoların izlenmesi, etkileşim gerektiren yerlerde platform içi mesaj veya mail atılması ve son olarak belirli tarihlerde canlı gerçekleşen web seminerlerine katılmayı içermekte. Web seminerler dışında diğer çalışmalar günün herhangi bir anında web erişimi ile sağlanabilmekte. Ayrıca eğitim içerisindeki konularla ilgili ayrıntılı bilgi alınabilecek doküman ve platformlarda paylaşılmakta. Süreç sonundaki değerlendirmeler de ise o başlık altındaki konulara yönelik çoktan seçmeli, boşluk doldurmalı, eşleştirmeli ve açık uçlu sorular içeren quiz ler bulunmakta. İstenilen zamanda başlatılan değerlendirmelerin tamamlanması için konu içeriğine göre süreler tanınmakta.
Öğretim zorunlu ve zorunlu olmayan modüller şeklinde yapılmaktadır.
Öğretim amacının gerçekleşmesinde ana unsur olan zorunlu modülleri destekleyen modüller eğitimi oldukça avantajlı bir yapıya dönüştürmektedir.
Eğitim modüllerinin nasıl öğretildiği hususunda önemli yapılar bulunmaktadır(Maddelerde kullanılan örnek sayfa);
- Konu ile ilgili teknolojik araç ve örnek platformların uygulama bağlantıları paylaşılmakta
- Öğrenenlerin kendi aralarında etkileşimi artırarak bilgi paylaşımını sağlamak için ilgili konuya yönelik (istenildiğinde her konuda oluşturulabilir) forumlar açılmakta.
- Email ile etkileşimin sağlanıldığı konuya uygun proje çalışmaları verilmekte.
- Youtube veya TED kaynaklarında bulunan ilgili konuya yönelik video paylaşımları yapılarak görsel yönden dikkat çeken ve ilgi ile izlenen materyaller paylaşılmaktadır.
- Gerçekleşen eğitimlerin tekrarlanması ve eksikliklerin fark edilmesine yönelik olarak önemli konu başlıkları eğitim sonunda özetlenmektedir.
Bu platform ülkemizde de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından desteklenmektedir. Bu doğrultuda oluşturulan birimler ülke içi elçiler için sosyal medya platformlarında gruplaroluşturmakta ve süreç iletişim halinde sürdürülmekte. Bu eğitimden bağımsız olarak platformun yaygınlaştırılması ve büyükelçilerin etkileşimlerini artırmak için Bakanlıkça zaman zaman çeşitli şehirlerde çalıştaylar(http://scientix.meb.gov.tr/#konferanslar) da düzenlenmektedir.
Öğretim Tasarımcısı Gözünden;
Çalışmayı öğretim tasarımı ders kazanımları yönünden incelerken DCC modeline yönelik basamaklara göre bir sınıflandırmaya yapılmıştır. Ayrıca email mülakat çalışması ile eğitim tasarımcılarının yaptıkları çalışmaya yönelik araştırmaya gidilmiş fakat yeterli sürede geri bildirim alınamamıştır.
1. İhtiyaç Analizi (https://youtu.be/qmidAbl43wA)
Farklı kültür ve ülkelerden proje çalışması gerçekleştiren farklı paydaşların bulunduğu Avrupa komisyonunun desteklediği projeler oldukça geniş bir çalışma alanına sahiptir. Yapılan araştırmalar 2020 yılına gelindiğinde yaklaşık 1000000 kişinin STEM yaklaşımı içerisinde yer alacağını göstermektedir. Bu yönde öğretmenler, akademisyenler ve politikacıların faydalanacağı çatı bir kuruluşa (Scientix) ihtiyaç duyulmuştur.
2. Amaç Analizi (https://youtu.be/J2Wl101Y11o)
Bütün Avrupa yı bir bütün olarak düşünerek STEM alanlarında ortak bir anlayış ve gelişme sağlanması ihtiyacı oluşmuştur. Ayrıca yapılan STEM projelerinin ve kaynaklarının paylaşılması ve bu projelerin geliştirilmesine yönelik te bir çalışma ihtiyacı oluşmuştur. Bu ihtiyaca yönelik olarak 2016 yılında bu süreçleri destekleyecek temsilcilerin eğitilmesi amaçlanmıştır.
Günümüzde bilimsel projeler tüm Avrupa da düzenlenmektedir. Bu proje genelde fen alanında olsa da birçok disiplin proje yönelimli çalışarak daha yüksek başarı elde edebilecektir. Scientix elçileri eğitiminde, alandaki bilimsel çalışmalara yürüten kişilere destek olacak nitelikte kişilerin yetiştirilmesi amaçlanmıştır.
Genel Amaçlar;
- Scientix projesinin kapsamı amacı ve işleyişini anlamlandırmak
- Mesleki gelişim saağlamak
- Açık kaynaklı ders materyallerinin paylaşımını sağlamak
- Scientix MOOC seminerleri ile özel ilgi alanlarında gelişim sağlamak
- İletişim yeteneklerini geliştirmek
- Telif hakları ve görsel kimliğin detaylarına hakim olmalı
- Sunum tekniklerini geliştirmek
- Sosyal medya dan en fazla faydayı sağlamaya yönelik becerileri geliştirmek
- Projelerle çalışma becerisi
- Proje örgütü görev ve amaçları
- Çevrimiçi işbirliğini destekleyen dijital araçların tanınması
3. Bağlam ve Öğrenen Analizi
Eğitim ortamının dijital olduğu platforma erişebilmek için internet bağlantısı olan herhangi bir cihaz yeterli olmaktadır. Eğitim içeriğinde video ve metinlerin ağırlıklı olduğu tasarımda ses duyabilmeniz için bir hoparlöre sahip olmak gerekmektedir.
Geniş kitleye eğitim veren platformda öğrenen analizine yönelik oldukça etkili bir çalışma sunulmuştur. Eğitim başında gerçekleştirilen ilk test ile farklı tiplerde (test, boşluk doldurma, eşleştirme vb) toplam 16 soru bulunmaktadır. Bu test sonucunda aldığınız nota göre bir sonraki eğitime başlama noktanız ve bir sonraki eğitimden almanız gereken puan belirlenmektedir. Yani tasarlanmış eğitimde öğrenen göre alternatif sunuşlar bulunmaktadır buda oldukça öğrenen dostu bir yaklaşım sunmaktadır.
4. Hedef Analizi
Öğretim amaçları doğrultusunda de yer alan ana ve yan başlıklar belirlenmiştir. Bu başlıklar belirlenirken öğrenen seviyeleri doğrultusunda alternatif yaklaşımlara gidilmektedir. Şöyle ki, bilgi seviyesi az olan bir kişi eğitim içeriğine yönelik ek kaynaklara yönlendirilmekte ve konu için özel olarak hazırlanmış dokümanları kullanabilmektedir. Konu üzerine bilgi sahibi olan öğrenenler ise ana unsurları tamamladıktan sonra değerlendirme aşamasına geçebilmektedir.
5. Değerlendirme Analizi
Değerlendirme araçları seçiminde çoktan seçmeli soruların ağırlıkta olduğu bölüm sonu testleri ve etkileşimli çalışmaya örnek olabilecek proje hazırlamaya yönelik uygulamalar bulunmakta.
Sorular değinilen tüm hedefleri kapsayacak şekilde hazırlanmış. Modüllere göre soru sayıları ve proje olan modüllerde de yazılı soru zorlukları değişmekte. Dijital ortamda girdiğiniz sınavda internet kesintinizin oluşması dezavantaj sağlasa da böyle bir durumda veya sınavdan başarısız olmanız durumunda normal de zorunlu olmayan opsiyonel başlıkları inceleyerek bunların sınavından aldığınız not ile ortalamanızı yükseltebilirsiniz.
Öncelikli amacın öğrenme olduğu platform sizi geliştirmek için değerlendiriyor diyebiliriz. Özellikle gönderilen mailler deki projeler teker teker incelenerek geri bildirimler verilmekte.
Değerlendirme nin en önemli dezavantajı herhangi bir soru havuzuna sahip olmaması. Öğrenenler paylaşılan sorular ile değerlendirmenin güvenirliliğini zedeleyebilirler. Ayrıca özellikle sosyal medyadaki platformlarda sorulan bir soru anlaşılmadığı taktirde paylaşıldığında bu soruyu ve cevabını gören bir öğrenen ezber olarak girdiği sınavda cevaplaması da yine geçerliliği zedeleyecektir.
6. Öğretim Stratejisi
Öğretim stratejisi tasarlanırken farklı yaklaşımlar bir araya getirilmiş. Öncelikle zorunlu olan 4 ana modül birbirinden bağımsız modüller halinde oluşturulmuş. Fakat bu modüllerin alt basamakları genellikle kendi içinde tutarlı ve sıralı bir dizi izlemekte.
Ayrıca öğrenme içeriğinde video ve uygulama platformlarından da faydalanılarak eğitimlere olan ilginin artırılarak katılım oranının yükseltilmesi sağlanmış.
Yapılan zorunlu eğitimlere ek olan opsiyonel eğitimler ve eğitim sırasında paylaşılan ek kaynak dökümanları eğitimin düzeyinin öğrenene bırakılmasına imkan tanımakta.
Ayrıca eğitim süreci planlanırken her bir bölüme belirli zaman aralıkları verilmiş. Bu zaman aralıkları içerisinde eğitim faaliyetlerine katılma imkanı farklı zamanlarda çalışan katılımcılar açısından oldukça fayda sağlayacaktır.
Hüseyin SIHAT 